Zelf een gebruikte piano kopen, wees voorzichtig...

U bent van plan een oude piano te kopen. Waar u op moet letten is niet zo simpel uit te leggen,
maar we zullen ons best doen u een aantal tips te geven waar u naar moet kijken, en waar u wat aan heeft.

De kast

zie: Kast van de Piano.

De kast is in principe niet van belang voor de kwaliteit van het instrument, hoewel een meubelin de kamer,
is dit van persoonlijk belang. U moet wel, om alles goed te kunnen bekijken, alle panelen verwijderen,
het mechaniek los maken, naar voren kantelen en uit de piano halen.

Het klavier

De toetsen mogen niet te strak (traag) en niet te los (rammelen) zitten en hebben onderhoud nodig om lekker te kunnen spelen.

zie: Toetsplaatjes van de Piano.

Het stemblok

Het stemblok moet gaaf en mooi vlak in de kast ingebouwd zijn en er mogen geen scheuren zichtbaar zijn, let ook op
dat er tussen de stempennen geen scheurtjes zitten, van pen naar pen.

De stempennen

De pennen moeten iets schuin omhoog in het blok zitten, dus niet precies horizontaal en zeker niet naar beneden
hangend, en er mag geen ruimte zitten tussen de bovenkant van de pen en het blok, met andere woorden
de pen moet goed omsloten zijn door het blok, het pen gat mag dus niet te groot zijn.

De stempennen moeten dus vast zitten en de snaren op toonhoogte A440. (orkesttoonhoogte)

Het mechaniek

Het mechaniek van de piano is te splitsen in twee technieken, de ouderwetse boven-demper en de hedendaagse uitvoering van de onder-demper.

De Boven-Demper (boven de hamerkoppen)

De demper heeft aan de bovenkant een houten lijst, waaronder de dempers zitten.
De dempers worden geheveld door metalen stangetjes die zichtbaar zijn aan de voorzijde van het mechaniek deze staan in verbinding met de onderhamers,
en wanneer u een toets in drukt gaat de demper van de snaar en als u de toets los laat vallen de dempers in rust stand terug.
De demper kan de snaren afdempen door een contra gewichtje van lood. Een bovendemper mechaniek heeft door dit systeem een tragere demping.

zie: De ouderwetse piano voor 1900.

De Onder-Demper (onder de hamerkoppen)

Deze heeft de dempers onder de hamerkoppen en de snaren worden gedempt door demperveren die een constante druk uitoefenen op de dempers.
De demper heeft daardoor een snellere en maar ook een veel betere demping.

De hamerkoppen

De hamerkoppen slijten door het piano spelen alleen aan de voorkant doordat de hamerkop altijd hetzelfde plekje raakt op de snaren en daardoor ontstaat een af druk, een moet.

Aan de afdruk in de hamerkop kunt u zien wat de slijtage is en u kunt ook zien of de afdruk mooi strak is of helemaal plat,
wat wordt veroorzaakt doordat de hamer niet altijd de snaren op de zelfde plek raakt, maar slingert.
Deze beweging wordt veroorzaakt door slijtage van het vilt in de kapsel en een nieuw asje moet worden geplaatst.

Hamerkoppen kunnen, naar gelang de slijtage, een paar keer gereviseerd worden zodat ze weer een rond en
een klein oppervlak hebben en daardoor weer een heldere en sprankelende toon kunnen geven.

De dempers

De dempers drukken het dempervilt tegen de snaren en krijgen daardoor ook een afdruk van de snaren in het vilt, dat is geen slijtage mits
het vilt zacht en veerkrachtig is, maar dat is juist goed omdat het vilt daardoor de snaren beter kan dempen. (zie: Ø mechaniek)

De onder- en bovenhamers en dempers

De onderhamers, bovenhamers en dempers hebben draaipunten, asjes, die er voor zorgen
dat deze onderdelen heen en weer kunnen draaien.

Dit draaipunt moet niet te vast en niet te los in het onderdeel zitten, maar wel zodanig dat het soepel kan bewegen.
Zit het draaipunt te vast, doordat de kern geoxideerd is, dan zal het erg traag lopen of zelfs vastblijven zitten.
Te los is vaak een kwestie van slijtage of de kern is uit de kapsel gelopen of mits aanwezig het plaatje die
de kern op zijn plaats houd zit los en het gehele mechaniek is los gestookt en alles zit los.

De vilt lagen in en onder de toetsen en mechaniek

Piano mechaniek.

Ø mechaniek
met toevoeging van de benaming van de onderdelen.

De vilt lagen in en onder de toetsen en mechaniek zullen in de loop van de jaren wat platter en minder veerkrachtig worden doordat
de onderdelen er op rusten en/of drukken, en mede daardoor zal er meer speling of ruimte ontstaan tussen de onderdelen onderling.
Wanneer deze instellingen niet meer kloppen kunnen de hamers geen complete slag meer maken, dobberen, dempers gaan te vroeg af, en gaat onregelmatig
en zwaarder spelen en de diepgang en de zijwaartse speling van de toetsen is te groot en zal daardoor tikkende en rammelende geluiden maken, enz.

De staalsnaren

De staalsnaren moeten schoon en glad zijn en mogen niet aangetast zijn door roest.
Wanneer dit wel het geval is zullen de snaren veel extra zwevingen veroorzaken wat de kwaliteit natuurlijk beïnvloed.
Wanneer u water kringen boven op de piano ziet is het simpel het water spoor te volgen via het scharnier
en meestentijds ziet u op de desbetreffende plekroest aanslag op de pennen en besnaring.
Dat is de plek waar een staalsnaar zou kunnen breken in de toekomst.

De bassnaren

De bassnaren zijn staal snaren met een koper wikkeling die naargelang deze lager van toon worden
steeds dikker worden en de sub bas snaren hebben zelfs een dubbele koper winding.
Wanneerde winding los is geraakt van de kern zal de snaar doods klinken en rammelen.
Onderin kan roest plaatsvinden, door het gebruik van grote potten met water.

Rechte- of kruisbesnaring

Een oude piano met een rechte besnaring heeft een kortere lengte snaren en geeft daardoor minder volume.

Een piano met een kruis besnaring heeft een langere besnaring en kan daardoor meer volume en een vollere toon geven.

Het gietijzeren frame

Het frame moet vanzelf sprekend goed zijn, en mag absoluut geen scheurtjes vertonen, omdat de trekkracht spanning van de totale besnaring is ontzettend groot.
Waar u extra goed op moet letten zijn de plekken waar het frame smaller wordt en in de hoeken, dat zijn altijd de kwetsbaarste plaatsen van het frame.

Het klankbord

Het klankbord is opgebouwd uit verschillende delen, aan elkaar verlijmd en aan de achterzijde met houten latten verstevigd, ribben genaamd.
Het klankbord functioneert dus in totaal als een compactdeel en de trillingen van de snaren
voortgebracht door het piano spelen worden over het gehele klankbord verdeeld en weergegeven.
Wanneer een klankbord isgescheurd dan zal de trilling worden onderbroken en niet volledig worden weergegeven.

Een gescheurd klankbord kan door ernstige uitdroging los van de ribben komen, en op een erg vervelende manier resoneren en rammelen.
Laat u niets wijs maken doordat men zegt dat het klankbord maar een klein naadje vertoond, het is massief hout dus het is gescheurd.
De schroeven naast de scheur verminderen het rammelen, maar dit is natuurlijk geen klankbord revisie en ook al is het klankbord een schutting,
er komt altijd geluid uit ook al is deze vanzelfsprekend slecht.

De pedalen

pedalen

zie: Pedalen van de Piano.

De pedalen kunnen soms ergerlijk piepen en kraken doordat ze te los zitten, de veer of de pedaalpen loopt aan,
en wanneer de pedaal te los zit kan deze tegen de zijkant aan lopen en een schurend geluid geven.
De pedalen krijgen meestal de schuld van bijgeluiden, maar wat vaak voorkomt is dat de vloer kraakt wanneer u de pedaal indrukt,
de hevel kraakt of de pedaalstok geleider veroorzaakt schurende geluiden of de mechaniek stang piept of,
en dat is vaak het geval, de demperveren maken steunende en piepende geluiden.

Transport van een piano

Wernken-De Jong, specialist in piano-, orgel- en vleugeltransport.

Transport van een piano kunt u het beste aan de vakman overlaten omdat het transport niet zo simpel is als men denkt.
De piano is topzwaar en wordt vaak niet goed bevestigd, te zwaarom te tillen wanneer men dit niet gewend is en daardoor gebeuren er veel ongelukken
met piano en soms ook met die mensen die de piano voordelig zelf willen transporteren. Met schade kan het erg duur worden.

Het kan prettig zijn te weten waar men aan toe is.

Zijn er toch nog vragen?
Onderhoud en tips geven je wat extra ideeën hoe je een piano kunt onderhouden.

Voor advies kunt u eventueel altijd via een mailtje bij mij terecht.

Pianobedrijf van Medevoort